Bornholms Kyststi

Route-informatie

Bornholms Kyststi wandelroute

De Bornholms Kyststi is een wandelroute die het hele eiland Bornholm omcirkelt. Het pad volgt de indrukwekkende kustlijn met veel granietkliffen.
Onderweg passeer je kleurrijke kustdorpjes, elk met een eigen karakter en sfeer. De route is ongeveer 66 kilometer lang en kan in vier dagen worden gelopen, afhankelijk van je tempo en gekozen etappes.
Het pad biedt een uitstekende gelegenheid om de gevarieerde natuur van Bornholm te ervaren – van dichte bossen en kustduinen tot iconische rotsformaties. Ook de flora en fauna zijn bijzonder rijk.
Bornholm kent bovendien veel historische en culturele bezienswaardigheden. Je passeert vissersdorpjes, middeleeuwse ronde kerken en de beroemde burchtruïne Hammershus, die hoog boven de zee uittorent.
Deze combinatie van natuur, erfgoed en zeegezichten maakt de Bornholms Kyststi tot een unieke wandelervaring aan de Deense Oostzeekust.
    In Denemarken zijn nog andere bekende wandelroutes. Bekijk het overzicht op mijn pagina Langeafstandspaden in denemarken

Bornholm: buitenbeentje van Denemarken

Bornholm ligt ongeveer 40 kilometer ten zuidoosten van Zweden, midden in de Oostzee. Dankzij deze ligging heeft het eiland aanzienlijk meer zonuren dan het vasteland van Denemarken. Dat is op zichzelf al een aantrekkelijke gave van de natuur – maar er is meer.
    De zuidkust van het eiland wordt gekenmerkt door brede, witte zandstranden, terwijl de noordkust juist steile granietkliffen toont die sterk doen denken aan het nabijgelegen Zuid-Zweden. In het binnenland liggen stille bossen en smalle spleetdalen, die als littekens door het landschap snijden.
    Niet alleen de natuur maakt Bornholm aantrekkelijk – ook de mens liet charmante sporen na. Langs de kust liggen schilderachtige vissersplaatsjes als Gudhjem en Svaneke, elk met hun eigen karakter. De imposante burchtruïne Hammershus torent hoog uit boven de rotskust. En verspreid over het eiland staan een aantal karakteristieke ronde kerken, uniek voor deze regio.
    Voor veel Denen is Bornholm dan ook een geliefde vakantiebestemming. Velen kwamen er al als kind, vaak op schoolreis – en keren nog altijd met plezier terug.

Etappeoverzicht   66 km

Let op: Als je met een lichte dagrugzak wandelt en je hoofdbagage wordt vervoerd, kun je het traject in 3 dagen afleggen. Met volle bepakking en tent vorder je langzamer, reken dan op ongeveer 1 extra dag. Algemeen geldt: de totale afstand (66 km) is een betere richtlijn dan het aantal dagen (4), omdat de duur vooral afhankelijk is van je bepakking.

Moeilijkheidsgraad

Het zijn middelzware dagwandelingen.

Beste periode

Klimaat Bornholm kort samengevat: veel zon en weinig regen.
De beste periode is juni t/m augustus (in september is het al vroeg donker!).
Wil je ook in zee zwemmen, dan pas vanaf begin juli.
Ter vergelijking: in De Bilt zijn dat 21, 23 en 23 °C.

Weersinformatie

Weerplaza.nl heeft van heel Europa een betrouwbaar weerbericht: www.weerplaza.nl
Werkwijze:
Vul boven in het zoekvenster de naam in van een stad in de buurt van je wandelgebied.
Je krijgt dan het actuele weer, de verwachting voor de komende uren en de 14-daagse voorspelling.

Routemarkering

Bij de Bornholms Kyststi wandelroute ontbreekt er wel een enkele keer een markering in de bebouwde kom. Soms ook in het buitengebied. Het geeft echter geen problemen, omdat het grootste deel van de route langs de kust loopt.

Wandelgids en kaart

Video (YouTube, 12 min.)

Er zijn veel video’s op YouTube

Bevoorrading onderweg

Levensmiddelen: De plaatsen Rønne, Hasle, Allinge, Tejn, Gudhjem, Svaneke en Nexø hebben een supermarktje.
Drinkwater: Vul de veldflessen bij de dorpjes, haventjes en campings.

Bivakkeren onderweg

Langs de Bornholms Kyststi wandelroute is het voor ervaren wandelaars mogelijk om te bivakkeren: een overnachting in de natuur, waarbij je ’s avonds een lichte tent opzet en deze ’s ochtends weer afbreekt. Vul in dat geval je veldflessen bij een haventje (heeft toiletten) en zet je tentje ergens verderop aan het strand.
Neem een tamelijk windvast tentje mee, dan word je niet al te zeer ingeperkt in de keuze van de tentplek.

Muggenolie

Niet nodig gehad. De route loopt langs de kust, waar te veel wind is voor muggen en knutjes.

Hoogtepunten (van west naar oost)

Museumsrøgeri, Hasle. Eigenlijk zijn het vijf rokerijen die samen één geheel vormen. Deze museumrokerij is volledig operationeel en serveert vers gerookte vis aan bezoekers.

Hammershus ligt boven op de granietrotsen en is de grootste burchtruïne van Noord-Europa.
De burcht werd in de 13e eeuw gebouwd als verblijf voor de aartsbisschop en bleef in gebruik tot in de 18e eeuw. Ze ligt strategisch op een klif aan zee, met een steil dal aan de zuid- en oostzijde. De vesting is gebouwd in typische middeleeuwse stijl, met meerdere verdedigingsringen rond het centrale deel.

Noordwaarts kijkend vanaf de burchtruïne Hammershus.

Kenmerken van de Oostzee

• Het zoutgehalte is slechts 10 ‰.
  Dit is zeer laag in vergelijking met bijvoorbeeld de Noordzee, die ongeveer 35.‰ heeft. Dit lage zoutgehalte wordt veroorzaakt door:
  • de vele rivieren die erin uitmonden,
  • de kleine verbinding met de Noordzee,
  • de geringe verdamping in de Oostzee.
• De getijden zijn te verwaarlozen. (Het verschil tussen laag- en hoogwater bedraagt hooguit enkele decimeters.)
• Het is een kalme zee. (Afgezien van incidenteel stormhoogwater, waarbij hoge golven en een waterstand van meer dan 1 meter boven normaal kunnen optreden.)
• Er ligt weinig aangespoeld afval op de stranden. (Blijkbaar gooien schepen in deze binnenzee minder overboord, en/of worden de stranden actief schoongehouden.)

Kustafslag: kliferosie en zeeterras

Je vindt hier op veel plaatsen een middelhoge kustklif met een smal strand en een bijna horizontaal zeeterras (Engels: wave-cut platform).

• De kliffen bestaan veelal uit graniet en gneis en zijn tot 30 m hoog.
• Op het smalle strand liggen naast zand dikwijls ook grind en rolstenen.
• Waar zo’n kustklif terugwijkt door branding, vormt zich een zeeterras. Dat terras helt slechts licht af naar zee. Je moet tientallen meters de zee in lopen voordat je kopje onder gaat. Op Bornholm valt zo’n terras nooit droog (wegens het geringe getijverschil in de Oostzee). Dit in tegenstelling tot bijvoorbeeld de zeeterrassen in Bretagne en Oost-Engeland, die bij laagwater wel droogvallen.

Goede introductie kustvormen

Zie hiervoor www.pietsmulders.nl/engeland_coastal-landscapes.html

Helligdomsklipperne (=De.Heiligdomskliffen), gezien vanaf de boot. Het zijn tot 20 meter hoge rotspartijen aan de kust, met markante rotszuilen en kleine grotten.

Helligdomsklipperne, gezien vanaf het kustpad erboven. Men heeft een trap aangelegd om ze ook vanaf het smalle stenige strand beneden te kunnen bekijken.

Blik op Gudhjem (letterlijk: Huis van God). Steile straatjes leiden omhoog naar uitzichtpunten over het schilderachtige stadje.

Geologie

1. Noord-Bornholm (ten noorden van de lijn Rønne – Nexø)
Dit deel van het eiland behoort tot het Baltisch schild (ook wel Fins-Scandinavisch schild genoemd).
De ondergrond bestaat hier uit graniet en gneis (zie kaartje hieronder).
Dit noordelijke deel lijkt qua landschap dan ook sterk op Zweden.

• Graniet ontstaat wanneer vloeibaar gesteente (magma) langzaam afkoelt en stolt op een diepte van 5 tot 10 km onder het aardoppervlak.
• Gneis vormt zich bij botsingen van aardplaten, waarbij een bergketen ontstaat. Dat gebeurt dieper, op 20 tot 30 km diepte. Het uitgangsmateriaal is vaak graniet, dat onder hoge druk en temperatuur wordt vervormd tot gneis. Daarbij ontstaan donkere strepen van samengedrukte mineralen.

2. Zuid-Bornholm (ten zuiden van de lijn Rønne – Nexø)
Dit gebied is miljoenen jaren geleden door een breuk omlaag gezakt.
Daarop zijn dikke lagen sedimentgesteente afgezet, zoals zandsteen.
Dat is vergelijkbaar met wat er gebeurde in het gebied dat nu Denemarken vormt.
Het zuidelijke deel van Bornholm doet qua landschap dan ook denken aan het Deense vasteland.

Vereenvoudigde geologiekaart Bornholm

Bornholm kent een verrassend grote geologische variatie op een relatief klein, rechthoekig oppervlak:
het noorden bestaat uit hetzelfde gesteente als Oost-Noorwegen, Zweden en Finland, terwijl de zuidkust lijkt op de Deense stranden en zandduinen langs de Noordzee.

Noord-Bornholm (ten noorden van de lijn Rønne – Nexø)
Dit deel van het eiland behoort tot het Baltisch schild (ook wel Fins-Scandinavisch schild genoemd).
De ondergrond bestaat hier uit graniet en gneis (zie kaartje hieronder).
Dit noordelijke deel lijkt qua landschap dan ook sterk op Zweden.

NaturBornholm (bezoekerscentrum in Aakirkeby)

Met moderne hulpmiddelen kun je in NaturBornholm de geologische geschiedenis van het eiland van meer dan 1,7 miljard jaar volgen. Daarnaast vind je er info over het landschap, planten, dieren, etc.
Het gebouw staat op Klintebakken (=de.Klinte-helling). Dit is de breuk met aan de noordzijde Noord-Bornholm (met graniet) en aan de zuidzijde Zuid-Bornholm (met zandsteen).

Spleetdalen zoals Døndalen, Kobbedalen en Ekkodalen

Ze trekken als rechte littekens door het landschap. Deze diepe spleten in het vast gesteente werden gevormd door tektonische spanningen in de aardkorst. Ze werden van beneden uit gevuld met het dieptegesteente diabaas. Omdat diabaas minder hard is dan graniet en gneis, erodeert het gemakkelijker, wat leidde tot de vorming van deze spleetdalen.
Doordat ze ongeschikt zijn voor landbouw, zijn de spleetdalen nauwelijks door de mens veranderd. De meeste spleetdalen bevatten beekjes, die in de zomer vaak bijna uitdrogen (er valt weinig neerslag op het eiland!). Om de watervalletjes in hun volle glorie te zien, moet je in de lente komen.

SNP Natuurreizen

Zie: www.snp.nl/reis/dene… en voor de andere wandelvakanties in Denemarken: www.snp.nl/reizen/…
Deze wandelreizen zijn een betrouwbare keuze voor wie een georganiseerde wandelvakantie zoekt.
Wanneer de zwaarte wordt aangeduid met één of twee zwarte cirkels, sluiten deze reizen goed aan bij mijn wandelingen. Je hoeft dan niet al te veel wandeluren of hoogtemeters per dag te overbruggen.

Beste websites

• https://bornholm.info/en/the-coastal-pa….
• https://www.wikinger-reisen.de/
• https://bornholm.info/en/walks/
• https://hikingadvisor.be/
• https://www.alltrails.com/nl-nl/denm…..

Let op: na verloop van tijd kunnen sommige links niet meer werken. De betreffende pagina is dan mogelijk verplaatst of verwijderd.
Tip: zoek via Google op de naam van de website in combinatie met de trefwoorden bornholm wandelen. Als de pagina alleen is verplaatst, vind je deze meestal alsnog terug.

Kobbedalen (Het Kobbedal): een prachtig spleetdal met beek, steile hellingen en natuurbos.

Svaneke is het mooiste stadje van Bornholm Er zijn veel vakwerkhuizen in warme kleuren. Smalle trapstraatjes geven Svaneke een mediterraan karakter. Ook de flora is bijzonder, met wijnranken, vijgenbomen, notenbomen en moerbeibomen.