Route-informatie
- Volledige route: P.-Liebethal- Pötzscha
- Lengte: 129 km
- Aantal etappes: 7
- Moeilijkheidsgraad: middelzwaar
- Beste periodes: half mei t/m juni + sept.
- Routemarkering: goed
- Gids en kaart: zie verderop
Pirna Liebethal – Pötzscha 129 km
1 | Pirna.Liebethal.–.Stadt.Wehlen | 12km |
2 | Stadt.Wehlen.–.Hohnstein | 11km |
3 | Hohnstein.–.Altendorf | 14km |
4 | Altendorf.–.Neumannmühle | 18km |
5 | Neumannmühle.–.Schmilka | 13½km… |
Extra.etappe.naar.Prebischtor | 20km | |
6 | Schmilka.–.Gohrisch | 18km |
7 | Gohrisch – Pötzscha | 23km |
De wandeltrektocht is 106km plus de kleine afstandjes naar al die Sehenswertes (=bezienswaardigheden) en Lohnende Abstecher (afstekers; uitstapjes).
De officiële etappes zijn gemiddeld slechts 14km. Dit is weinig voor wandelaars met slechts een dagrugzakje. Ik denk dan eerder aan dagetappes van 20km.
Hier bij de Malerweg, met al die bezienswaardigheden, kun je misschien toch beter deze korte etappes volgen. Je hebt dan meer tijd om alles op je gemak te bekijken.
Begin- en eindpunt
Je loopt van Pirna-Liebenthal naar Pötzscha (tegenover Stadt Wehlen).
De route is als volgt:
- Pirna-Liebethal — Schmilka = 69km
- Schmilka — Prebischtor en terug = 20km
- Schmilka — Pötzscha = 37km
Je komt o.a. door het ‘Nationalpark Sächsische Schweiz’.
(Vanaf Pirna Bahnhof kun je met de bus Linie G/L naar het startpunt in Pirna-Liebethal. Daar begint de route bij de ingang van de Liebethaler Grund.) Je kunt het ook in een uurtje lopen.)

TEN OOSTEN VAN DE ELBE:
Onderweg van Liebethal naar Schmilka doe je ongeveer alle belangrijke bezienswaardigheden ten oosten van de Elbe aan. Laat je niet misleiden door de korte afstanden. Er is veel te zien onderweg en de route is over het geheel genomen middelzwaar.

TEN WESTEN VAN DE ELBE:
Hier staan grote tafelbergen. Soms bestaan ze slechts uit een reusachtige, compacte rotstoren, zoals de Zirkelstein. Een andere keer zijn het geweldige rotsmassieven zoals bij Papstein, Gorisch en Pfaffenstein. Telkens een spannende klim omhoog langs trappen en ladders. Ook Königstein, de grootste bergvesting van Europa, staat boven op een tafelberg, maar liefst 240m boven de gelijknamige stad.
Malerweg (het “Schilderspad”)
Dit langeafstandspad is genoemd naar de schilders uit de Romantiek, die hier kwamen wandelen en schilderen. Eén van hen was Caspar David Friedrich.
Zij bewonderden in het berg- en bosgebied ‘Sächsische Schweiz’ het ‘wildromantische‘ landschap met zijn:
- wilde Schluchten (=wilde kloven) en
- schroffe Felsen (=steile rotsen) mit atemberaubenden Aussichten.
Een veel gelopen route lag aan de oostzijde van de Elbe. Deze historische Malerweg begon in Dresden en eindigde bij de Prebischtor net over de grens met Tsjechië.
In 2006 is er een nieuwe Malerweg gemaakt, die gedeeltelijk met de historische samenvalt. Doordat er in de tussenliggende eeuwen prachtige paden bijgekomen waren, kon deze nieuwe Malerweg een nóg mooiere route kiezen. Ook werd ze uitgebreid met drie etappes aan de westzijde van de Elbe.
Deze wandeltrektocht is daardoor een “Beeindruckende rundtour“ geworden en daarmee waarschijnlijk het mooiste langeafstandspad van Duitsland.
YouTube-video (30 min.)
Julia Bradbury takes her boots and backpack to the Continent to explore the landscape of Germany and the cultural movement that made it famous – Romanticism.
Een serie van 4 prachtige video’s:
- German Wanderlust 1of4 The Rhine,
- German Wanderlust 2of4 The Bavarian Alps,
- German Wanderlust 3of4 Ruegen,
- German Wanderlust 4of4 Saxon Switzerland.
Probeer de video op YouTube te vinden door daar te googelen:
“german wanderlust 4of4 saxon switzerland”.
Hoogteprofiel

Elbsandsteingebirge of “Sächsische Schweiz”
Dit zandsteengebergte ligt aan beide zijden van de Elbe ten zuidoosten van Dresden. Het heeft:
- wilde kloven en
- steile rotsformaties met bovenop spectaculaire vergezichten.
Het is daardoor een van de mooiste gebieden van Duitsland.
Sandstone – As the name implies, it is formed of sand that has been turned to stone.
The grains of this sedimentary are mainly quartz or feldspar and cemented together with minerals such as calcite, silica or iron to form a rock. The grains are as small as 0.06mm (1/16thmm) and as large as 2mm in size. Colour varies from white to orange, red, brown, green and grey depending on the minerals present.
The original sand that makes up the sandstone may have been deposited in deserts, lakes, rivers, deltas or shallow seas.
Different names are given to sandstones depending on variables such as the shape, size and composition of the grains.

Basteibrücke (Bastionbrug): Die total überlaufene Hauptattraktion der Sächsischen Schweiz. Der Blick vom hoch über der Elbe thronenden Aussichtspunkt lohnt sich aber.

Zicht vanaf de Basteibrücke op de Elbe.

The Schrammsteine cliffs in particular are great, and we really felt like adventurers climbing the ladders and iron stairways ( http://easyhiker.co.uk/hiki…
Beste periodes
.Klima DRESDEN. | apr | mei | jun | jul | aug | sep | okt |
Gem..max..temp..°C | 14 | 18 | 22 | 24 | 24 | 19 | 14 |
Maandsom.neerslag..mm | 52 | 60 | 70 | 80 | 71 | 58 | 54 |
(Gem..max..temp..De.Bilt) | 14 | 18 | 20 | 23 | 23 | 19 | 15 |
half mei + juni en vervolgens in september.
In Klimastation Dresden is het in juli en augustus nogal warm (24 graden) om hele dagen te lopen.
(In de onderste rij heb ik ter vergelijking de temperatuur van De Bilt gezet.)
Moeilijkheidsgraad
De dagwandelingen variëren van licht tot zwaar. Op de achterkant van de kaartjes staan ze telkens vermeld.
Over het geheel genomen vind ik dit pad middelzwaar, dus vergelijkbaar met bijv. Harzer-Hexen-Stieg.
Routemarkering en bewegwijzering
- Een zwarte M op een witte ondergrond:
Soms staat er een rood puntje achter de zwarte M. Dit betekent, dat óók de historische Malerweg op deze plaats liep. - Groene wegwijzer met daarop ‘Malerweg’ in gele letters.
Door vernielzucht vertoont de markering hiaten. Soms ontbreekt er een bordje en moet je op je kaartje kijken voor de juiste route.
Kwaliteit van het pad
De route volgt overwegend smalle zandwegen en – paden. Ze hebben geen modderige plekken. (Er valt in dit droge gebied slechts 600mm neerslag per jaar, die ook nog snel wegzakt in de zandsteen)
Er zijn een aantal “Aufstiege über Treppen und Eisenleitern. Wie een grote rugzak bij zich heeft, kan die beter onderaan tegen de rotswand zetten (natuurlijk alleen in het geval dat je over dezelfde trap/ladder weer naar beneden komt).
Deze trappen/ladders vormen voor de meeste mensen geen probleem. Slechts een enkeling met zeer veel last van hoogtevrees, durft er niet op.
Bevoorrading
Levensmiddelen: geen probleem. Er waren voldoende dorpjes met een winkeltje.
Drinkwater: Bij etappe 4 in het nationale park is drinkwater wel een groot probleem. Hier kom je onderweg geen huis of horeca tegen om water te vragen. Zorg dus dat je dan voor de hele dag voldoende drinkwater (en eten) bij je hebt. Buiten het “Nationalpark” waren geen problemen.
Mooie extra etappe
Oorspronkelijk voerde de historische Malerweg over de grens naar Prebischtor. Dit is de grootste natuurlijke boog (natuurlijke brug) van Europa.
Men liep er naar toe over een weg door het bos die tegenwoordig afgesloten is. Om er nu te komen moeten we omlopen via Hrensko. Dit is geen bezwaar, want vanuit Schmilka is het een mooie dagtocht.
- Wandel van Schmilka naar Hrensko,
- Aldaar met een boot door de Edmundsklamm,
- Omhoog via de Gabrielensteig naar,
- Prebischtor (mit Aussicht).
Voor een uitgebreide beschrijving van deze dagwandeling zie wandelgids.

Rotsformaties.

Edmundsklamm. Eine Klamm ist eine besonders enge Schlucht im Gebirge mit teilweise überhängenden Felswänden.

Prebischtor, grootste natuurlijke boog (natuurlijke brug) van Europa.
Malerweg en Elbsandsteingebirge
Malerweg means Painters’ Route, and the trail, unsurprisingly, is strong on picturesque views.
The area was quite popular with the “early romantic” painters at a time – the late 18th century – when more than just a short plane ride separated large towns such as Berlin, Leipzig and Dresden from faraway sceneries that were famous for their dramatic vistas (such as the Alps, for example).
The Elbsandsteingebirge north of the Elbe river, conversely, was relatively nearby and offered itself as a convenient stand-in for places like Switzerland and Italy.
The local scenery on these romantic paintings always looks grandiose and monumental, whereas in reality, it is perhaps a little less so, more quaint than truly intimidating – few mountains are more than 500m high. But you get the idea, and it would be unfair to call it a complete fantasy.
Most of the painters the Malerweg is meant to have inspired are fairly obscure, but you may have seen something by Caspar David Friedrich. His signature piece, The Wanderer Above The Mist, gives you a pretty good idea of his style.
Ode aan het wandelen van Caspar David Friedrich
De veruit bekendste romantische Duitse ode aan het wandelen is het schilderij Der Wanderer über dem Nebelmeer van Caspar David Friedrich: een op de rug geziene mannelijke gestalte, onmiskenbaar peinzend, de blik gericht een mistig berglandschap met kliffen en gapende afgronden.
Het afgebeelde landschap bestaat niet echt. Het is een combinatie van een uitzicht in de Sächsische Schweiz en een Alpenpanorama.
Bosgemeenschappen
Naar gelang bodem, reliëf, neerslag, zonne-instraling, temperatuur, etc. vormen zich heel verschillende bosgemeenschappen. Typisch voor het Elbsandsteingebirge zijn:
1. Riffwald
Boven op de steile zandsteenklippen met hun plateaus staat dit bos vol specialisten.
- Op deze standplaats is de bodem dun. Je moet je hier goed kunnen vastklampen. Hier is geen plaats voor diepwortelaars.
- De wind blaast er hard.
- Er is weinig water, want de dunne bodem kan die niet vasthouden.
- Ook droogt de bodem dikwijls uit door de zon. De temperatuur kan er wel 70ºC worden. In de winter wordt het er echter kouder dan beneden.
Al met al een standplaats voor overlevingskunstenaars.
Specialisten boven op de klippen zijn: Grove den en Ruwe berk. Hier en daar ook Wilde lijsterbes. Op de karige bodem Struikhei en Rode bosbes.
2. Schluchtwald (kloofbos)
Het zonlicht dringt nauwelijks door in de diepe kloven. Het heeft een vochtig en koel kelderklimaat.
Hier groeien Fijnsparren (Fichten), Gewone zilversparren (Weisztannen) en Beuken (Buchen).
Bovenaan, waar het nog licht en warm is, domineert de Beuk; onderaan in de schaduw, dus koud en vochtig, de Fijnspar.
3. Buchenwald (beukenbos)
Op de vlakten en de niet te steile hellingen is van nature de standplaats van de beukenbossen (en de gemengde beukenbossen) (bijv. rond de Groszer Winterberg).
De mens heeft die bossen gekapt en meestal met Fijnsparren beplant. Deze homogene produktiebossen moeten nu weer langzaam veranderd worden in veelzijdige natuurbossen.
Wildkamperen :
Een nachtje bivakkeren (’s.avonds de trekkerstent opzetten en ’s.morgens weer afbreken) gaf geen problemen.

“Der Wanderer über dem Nebelmeer” van Caspar David Friedrich (1774 – 1840) (Nebel is mist, géén nevel!)
This painting shows also elements of the local landscape. The most immediately recognizable of those is the Zirkelstein table mountain or mesa, which features along Stage 6 where you get a view of it across the Elbe.

Blick auf die Burg Hohnstein vom Ritterstein

Schmilka: Blick auf die Schmilksche Mühle.

Königstein
Bezienswaardigheden onderweg
Aan de achterzijde van ieder etappekaartje staat een lijstje met Sehenswertes.
Ernaast in de ‘Streckenbeschreibung‘ worden ook nog ‘Lohnende Abstecher’ (=uitstapjes) genoemd.
Geef ze in je kaartjes aan met een balpen. Ze horen namelijk bij het pad en moeten dus niet per vergissing voorbij gelopen worden.
Eindbeoordeling
Altmühltal-Panoramaweg, Malerweg, Rheinsteig, Schluchtensteig en Westweg zijn échte top-trails.
(De lijst van www.top-trails-of-germany.de is echter erg misleidend. Ze vormt puur reclame, die je op het verkeerde been zet. Hermannshöhen, Rothaarsteig en Eifelsteig vind ik maar matig).
SNP Natuurreizen

Zie: www.snp.nl/reis/… en voor hun andere wandelvakanties in Duitsland: www.snp.nl/reizen/…
Hun wandelreizen met een zwaarte van 1 of 2 zwarte cirkeltjes komen het beste overeen met mijn wandelingen. Je maakt dan niet te veel hoogtemeters en wandeluren per dag.
Twee mooiste dagwandelingen in het Altmühltal
- Pfaffenstein (3uur),
- Schrammsteinaussicht – Groszer Winterberg (5.30 uur).
Zie hiervoor:
Elbsandsteingebirge
Rother Wanderführer
Bergverlag Rother (Deutschland)
Beste websites
Na een tijd functioneren sommige linken niet meer. De pagina is dan mogelijk verplaatst of verwijderd. Googel dan naar de naam van de website samen met het woord malerweg. Als ze alleen verplaatst was, vind je ze dan wel weer.
Gids en kaart

GIDS
Malerweg
Hikeline Wanderführer
Verlag Esterbauer (Duitsland)
- Deelkaartjes zijn acceptabel.
Schaal is 1: 35.000
( 1 cm = 350 m 3 cm = ± 1 km) - Hikeline is veruit de beste wandelgids.
